ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ50 ΧΡΟΝΙΑ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ

1971

Η δημιουργία των Γιατρών Χωρίς Σύνορα

"22 Δεκεμβρίου 1971, η ημερομηνία αυτή θα σημάνει την κινητοποίηση και την αποφασιστικότητα που χρειάζεται για να ξεπεραστούν τα εμπόδια και να καταργηθούν τα σύνορα που χωρίζουν όσους επιδιώκουν να σώσουν ζωές και να παρέ χουν φροντίδα στα θύματα."
— Περιοδικό Tonus, 3 Ιανουαρίου 1972
Νιγηρία, 1971
Νιγηρία, 1971 — © Abbas / Magnum Photos

Η οργάνωση επείγουσας βοήθειας Γιατροί Χωρίς Σύνορα ιδρύθηκε από μια ομάδα Γάλλων γιατρών και δημοσιογράφων για την παροχή ιατρικής βοήθειας σε ανθρώπους που βρίσκονται σε κίνδυνο, χωρίς διακρίσεις. Η δημιουργία της ανακοινώθηκε στο τεύχος του ιατρικού περιοδικού Tonus που κυκλοφόρησε στις 22 Δεκεμβρίου. Η ιατρική δράση είναι η κύρια αποστολή της και η μαρτυρία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της. Γιατί; Η αρχή είχε γίνει δύο χρόνια νωρίτερα, το 1969, όταν μια ομάδα γιατρών πήγε στην Μπιάφρα, μια περιοχή που επεδίωκε να αποσχιστεί από τη Νιγηρία και λίγο αργότερα αποφάσισε να σπάσει «την κουλτούρα της σιωπής» που επέβαλε η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού, η οργάνωση με την οποία συνεργάζονταν.

1976

Ταϊλάνδη, στους καταυλισμούς προσφύγων

"Είμαστε εδώ για να απαιτήσουμε προστασία για τον άμαχο πληθυσμό, αυτούς τους άοπλους ανθρώπους."
— Claude Malhuret, Πρόεδρος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, κατά τη διάρκεια της Πορείας για την Επιβίωση της Καμπότζης, 1980
Καμπότζη, 1975
Καμπότζη, 1975 — © Hiroji Kubota / Magnum Photos

Για να βοηθήσουν τους Καμποτζιανούς και τους Βιετναμέζους να ξεφύγουν από τα καταπιεστικά καθεστώτα στις χώρες τους, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα ξεκίνησαν το πρώτο, μεγάλης κλίμακας, ιατρικό πρόγραμμα για τους πρόσφυγες που διαβιούσαν σε αυτούς τους τεράστιους καταυλισμούς. Τον Φεβρουάριο του 1980, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, σε συνεργασία με τα μέσα ενημέρωσης και άλλες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, οργάνωσαν την «Πορεία για την Επιβίωση» ζητώντας τη διανομή διεθνούς βοήθειας στην Καμπότζη. Αν και οι επιχειρησιακοί στόχοι μπορεί να μην επιτεύχθηκαν, η δράση αυτή αποτέλεσε ξεκάθαρη έκφραση του δικαιώματος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα να μιλούν ανοιχτά και αν χρειάζεται να καταγγέλλουν αυτά που βλέπουν.

1976

Λίβανος, οι πρώτες δράσεις των Γιατρών Χωρίς Σύνορα σε εμπόλεμη ζώνη

"Όχι φωτογραφίες! Προσπάθησα να το συζητήσω. Στη συνέχεια, μερικά λεπτά αργότερα, άκουσα και πάλι τον ήχο της απασφάλισης. Ήταν η σφαίρα στη θαλάμη του όπλου. Μία λάθος κίνηση και μπαμ."
— Raymond Depardon, φωτογράφος Magnum Photos, 1979
Λίβανος, 1978
Λίβανος, 1978 — © Raymond Depardon / Magnum Photos

Οι μακροχρόνιες εντάσεις μεταξύ των λιβανέζικων κοινοτήτων για τον έλεγχο της εξουσίας οδήγησαν σε κλιμάκωση της βίας, ιδιαίτερα στην πρωτεύουσα Βηρυτό. Όταν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έφθασαν στη Βηρυτό, έπεφταν βόμβες και η πόλη καιγόταν. Αρχικά, εργάστηκαν στην πολιορκημένη περιοχή Nabaa-Bourj Hammoud, έναν σιιτικό θύλακα, εφαρμόζοντας τις αρχές της ουδετερότητας και της αμεροληψίας, στη συνέχεια εργάστηκαν κυρίως στη χριστιανική πόλη Zahlé, και αργότερα, από το 1978, στην πόλη Deir el-Qamar.

1980

Αφγανιστάν, μυστική ιατρική βοήθεια στα βουνά

"Δεν υπήρχε πουθενά αλλού να πας για να αναζητήσεις ιατρική φροντίδα. Τα ιατρεία μας ήταν οάσεις εν μέσω ερήμων αδιαφορίας."
— Juliette Fournot, επικεφαλής αποστολής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στο Αφγανιστάν, 1982 -1989
Αφγανιστάν, 1978
Αφγανιστάν, 1978 — © Raymond Depardon / Magnum Photos

Αμέσως μετά την εισβολή των σοβιετικών στρατευμάτων στο Αφγανιστάν τον Δεκέμβριο του 1979, ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα έκαναν παρεμβάσεις για να περιθάλψουν, χειρουργήσουν κι εμβολιάσουν Αφγανούς πολίτες. Ξεκινώντας από το Πακιστάν με προμήθειες και φάρμακα που μεταφέρονταν πάνω σε άλογα, εισέρχονταν στη χώρα μυστικά, ταξιδεύοντας εκατοντάδες χιλιόμετρα και στήνοντας μικρά νοσοκομεία μέσα στα βουνά. Αν και δεν διέθεταν επίσημη άδεια, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα αποφάσισαν να προσφέρουν βοήθεια εκεί όπου υπήρχαν ανάγκες. Σε διάστημα 10 ετών, περισσότεροι από 550 γιατροί και νοσηλευτές των Γιατρών Χωρίς Σύνορα εργάζονταν εκ περιτροπής στα ψηλά οροπέδια της χώρας.

1984

Αιθιοπία, αντιμετωπίζοντας μια ανθρωπιστική καταστροφή, μιλώντας ανοιχτά

"Αν δεν αλλάξει τίποτα, δεν ξέρω τι κάνουμε εδώ. Χωρίς τροφή, η ιατρική περίθαλψη δεν έχει νόημα."
— Brigitte Vasset, ιατρική συντονίστρια των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Αιθιοπία, 1984
Σουδάν, 1985
Σουδάν, 1985 — © Stuart Franklin / Magnum Photos

Με τον λιμό να ερημώνει το βόρειο τμήμα της Αιθιοπίας, οι άνθρωποι συνωστίζονταν σε αυτοσχέδιους καταυλισμούς. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έστειλαν τρόφιμα, φάρμακα και προμήθειες και έθεσαν σε λειτουργία κέντρα θεραπευτικής σίτισης. Αφού διαπίστωσαν ότι η βοήθεια κατευθυνόταν προς το νότο, όπου οι άνθρωποι είχαν μεταφερθεί με τη βία, η οργάνωση αποφάσισε να μιλήσει ανοιχτά και να καταγγείλει τη χειραγώγηση της ανθρωπιστικής βοήθειας. Η κυβέρνηση της Αιθιοπίας απέλασε τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, ωστόσο η οργάνωση συνέχισε να υποστηρίζει Αιθίοπες πρόσφυγες στο γειτονικό Σουδάν.

1991

Σομαλία, ανθρωπιστική βοήθεια υπό απειλή

"Εάν η ανθρωπιστική βοήθεια πρέπει τώρα να τεθεί υπό τον συστηματικό έλεγχο του στρατού ή των κυβερνήσεων [...], αυτό θα είναι πολύ ανησυχητικό. Δεν θέλω να χάσω την ανθρωπιά μου."
— Patrick Vial, επικεφαλής αποστολής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Σομαλία, 1993
Σομαλία, 1992
Σομαλία, 1992 — © Chris Steele-Perkins / Magnum Photos

Την ώρα που οι διεθνείς οργανισμοί βοήθειας αποχωρούσαν από το Mogadishu λόγω ανασφάλειας, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα έφθαναν τον Ιανουάριο. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα άνοιξαν επισιτιστικά κέντρα σε όλη τη χώρα για να περιθάλψουν τα χιλιάδες παιδιά που υπέφεραν από υποσιτισμό, ως αποτέλεσμα του πολύμηνου λιμού. Αφού μέλη του προσωπικού τους έπεσαν θύματα απαγωγής, αντιμετώπισαν επαναλαμβανόμενα περιστατικά ασφαλείας και αναγκάστηκαν να ταξιδεύουν με ένοπλη συνοδεία, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα αποφάσισαν τελικά να αποχωρήσουν από τη χώρα τον Απρίλιο του 1993. Η ασφάλεια δεν μπορούσε να διασφαλιστεί και η οργάνωση δεν μπορούσε να λειτουργήσει σύμφωνα με τις αρχές της ουδετερότητας και της αμεροληψίας.

1994

Ρουάντα, ανίσχυροι μπροστά στη γενοκτονία

"Λέγαμε: “Σκοτώνουν αυτούς τους ανθρώπους.” Η μόνη αξιοπρεπής θέση ήταν να παραβλέψουμε την ανθρωπιστική ουδετερότητα και να ζητήσουμε στρατιωτική παρέμβαση εναντίον των δραστών της γενοκτονίας."
— Jean-Hervé Bradol, συντονιστής προγράμματος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Ρουάντα, 1994
Ρουάντα, 1994
Ρουάντα, 1994 — © Gilles Peress / Magnum Photos

Η επίθεση κατά του προέδρου της Ρουάντα παρείχε ένα πρόσχημα για την έναρξη μιας εκστρατείας εξόντωσης των Τούτσι και των αντιπάλων της κυβέρνησης Χούτου. Από τον Απρίλιο έως τον Ιούλιο του 1994, 500.000 έως 1.000.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν μέσα σε ένα κλίμα γενικής αδιαφορίας από τη διεθνή κοινότητα. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρακολουθούσαν ανίσχυροι τη σφαγή μελών του ντόπιου προσωπικού τους και πολλών ασθενών τους. Για πρώτη φορά, η οργάνωση εξέδωσε προειδοποίηση και κατέθεσε ενώπιον του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, ελπίζοντας να προκαλέσει την άμεση δράση των κρατών. Η κλιμακούμενη βία οδήγησε σε μαζική έξοδο προσφύγων. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρείχαν ιατρική και επισιτιστική βοήθεια στους πρόσφυγες στο Ζαΐρ και την Τανζανία.

1995

Σρεμπρένιτσα, εγκατάλειψη και ντροπή

"Ήμασταν μάρτυρες, ξέραμε τι επρόκειτο να συμβεί. Δεν κάναμε τίποτα... Το να σηκώσω την κάμερά μου τουλάχιστον σήμαινε ότι ήμουν αντιμέτωπος με αυτή την ευθύνη. Δεν θέλω να γυρίζω το βλέμμα μου αλλού."
— Gilles Peress, φωτογράφος Magnum Photos στη Σρεμπρένιτσα, 1996
Βοσνία, 1996
Βοσνία, 1996 — © Gilles Peress / Magnum Photos

Για τρία χρόνια, Σέρβοι ηγέτες πολιορκούσαν τον Βοσνιακό θύλακα της Σρεμπρένιτσα και δεν επέτρεπαν την πρόσβαση σε επισιτιστική βοήθεια και οργανισμούς ανθρωπιστικής βοήθειας. Όταν σερβικά στρατεύματα κατέλαβαν την πόλη τον Ιούλιο του 1995, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα - η μοναδική οργάνωση που παρέμενε εκεί - αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν, αφήνοντας πίσω τους μέλη του Βοσνιακού προσωπικού τους και ασθενείς τους. Η εγκατάλειψη της Σρεμπρένιτσα από τις ειρηνευτικές δυνάμεις των Ηνωμένων Εθνών κατέληξε στη δολοφονία περισσότερων από 7.000 ανθρώπων και την αναγκαστική απέλαση άλλων 40.000. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα ζήτησαν τη διενέργεια έρευνας σχετικά με την αποτυχία των στρατευμάτων των Ηνωμένων Εθνών να αποτρέψουν την τραγωδία.

1995

HIV, ο αγώνας για την πρόσβαση στη θεραπεία

"Γιατί θέλουμε να χορηγούμε αντιρετροϊκά; Επειδή οι γιατροί μας αντιμετωπίζουν ευκαιριακές λοιμώξεις, επειδή αυτοί οι ασθενείς συνεχίζουν να επιστρέφουν, να επιστρέφουν, να επιστρέφουν – και επειδή θα καταλήξουμε να τους στέλνουμε όλους στο νεκροταφείο."
— Maryline Mulemba, επικεφαλής αποστολής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στο Μαλάουι, 2001
Ουγκάντα, 1995
Ουγκάντα, 1995 — © Paolo Pellegrin / Magnum Photos

Οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα που εργάζονταν σε διάφορα προγράμματα έβλεπαν πολλούς από τους ασθενείς τους να πεθαίνουν, θύματα ενός νέου ιού, του HIV. Λόγω του απαγορευτικού κόστους της θεραπείας, οι περιοχές του κόσμου που πλήττονταν περισσότερο δεν είχαν πρόσβαση σε αντιρετροϊκά φάρμακα, τα οποία αποτελούσαν μια επαναστατική θεραπεία. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα πήραν μέρος στην έντονη πολιτική και κοινωνική κινητοποίηση στη Νότια Αφρική το 1995. Το σύνθημα του κινήματος ήταν «Ζωές πάνω από το κέρδος». Η ισχυρή συλλογική εκστρατεία πήρε παγκόσμιες διαστάσεις και οδήγησε τελικά στην παραγωγή γενόσημων θεραπειών με πολύ χαμηλότερες τιμές. Το 2000 χορηγήθηκαν για πρώτη φορά αντιρετροϊκά φάρμακα σε ασθενείς των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Ταϊλάνδη.

1999

Κοσσυφοπέδιο, το άλλοθι του «ανθρωπιστικού πολέμου»

"Εάν ήθελες να μάθεις τι συνέβαινε στο Κοσσυφοπέδιο, δεδομένου ότι δεν είχε απομείνει κανείς για να παρέχει πληροφορίες, έπρεπε να ακούσεις τους ανθρώπους που έφευγαν. Καθώς τους ακούγαμε, πεισθήκαμε ότι διαπράττεται έγκλημα."
— Thierry Durand, διευθυντής αποστολών των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, 1999
Αλβανία, 1999
Αλβανία, 1999 — © Cristina Garcia Rodero/ Magnum Photos

Υπό το καθεστώς τρόμου, στην πρώην Γιουγκοσλαβία, οι σερβικές δυνάμεις διεξήγαγαν εκστρατεία βίαιης απέλασης των αλβανικών πληθυσμών του Κοσσυφοπεδίου. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα προσέφεραν ιατρική φροντίδα σε αυτούς τους διωκόμενους ανθρώπους επιτόπου. Τον Μάρτιο του 1999, όταν το Κοσσυφοπέδιο δέχθηκε επίθεση από το ΝΑΤΟ, το οποίο δικαιολόγησε την επέμβασή του ως «ανθρωπιστικό πόλεμο», οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα αποσύρθηκαν από την περιοχή. Οι ομάδες συνέχισαν να εργάζονται στους καταυλισμούς προσφύγων σε Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία (πρώην ΠΓΔΜ) και Μαυροβούνιο, επιμένοντας ότι οι άνθρωποι που παραμένουν στο Κοσσυφοπέδιο πρέπει να προστατευθούν.

1999

Το Βραβείο Νόμπελ απονέμεται στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα

"Δεν είμαστε σίγουροι ότι οι λέξεις μπορούν πάντα να σώσουν ζωές, ωστόσο γνωρίζουμε ότι η σιωπή μπορεί σίγουρα να σκοτώσει."
— James Orbinski, πρόεδρος του Διεθνούς Συμβουλίου των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, ομιλία Βραβείου Νόμπελ Ειρήνης, 1999
Τσετσενία, 1996
Τσετσενία, 1996 — © Thomas Dworzak/ Magnum Photos

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα τιμήθηκαν με το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης, το οποίο αποδέχθηκε ο Πρόεδρος του Διεθνούς Συμβουλίου της οργάνωσης, James Orbinski. Στην ομιλία του, κατήγγειλε τους αδιάκριτους βομβαρδισμούς της πόλης Γκρόζνι της Τσετσενίας από τις ρωσικές δυνάμεις, στους οποίους οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα ήταν μάρτυρες. Αυτή η θέση συνέβαλε στην εδραίωση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα ως οργάνωσης που έχει το θάρρος να μιλά ανοιχτά και να καταγγέλλει.

2003

Νταρφούρ, εκτοπισμένοι και πρόσφυγες σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης

"Κάποια στιγμή, όλοι γνωρίζαμε αυτές τις φρικαλεότητες. Χάρη στον Τύπο, ο κόσμος δεν μπορούσε πλέον να πει ότι έλεγα ψέματα όταν έλεγα στους ανθρώπους στο Χαρτούμ τι συνέβαινε στο Νταρφούρ."
— Jamal Abdalmula, γιατρός των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στο Σουδάν, 2020
Σουδάν, 2004
Σουδάν, 2004 — © Paolo Pellegrin / Magnum Photos

Στο Νταρφούρ, μια περιοχή πλούσια σε φυσικούς πόρους, η σύγκρουση μεταξύ Σουδανικών κυβερνητικών δυνάμεων και ομάδων ανταρτών είχε εξελιχθεί σε εμφύλιο πόλεμο. Η πολιτοφυλακή Janjaweed, υποστηριζόμενη από την κυβέρνηση, πραγματοποιούσε επιθέσεις και λεηλατούσε χωριά. Χιλιάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και πάνω από ένα εκατομμύριο τράπηκαν σε φυγή. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, με 2.000 εργαζομένους, ανταποκρίθηκαν άμεσα παρέχοντας ιατρική και επισιτιστική βοήθεια στους εκτοπισμένους στην περιοχή του Νταρφούρ και στους πρόσφυγες στο Τσαντ. Οι περιορισμοί και οι επαναλαμβανόμενες επιθέσεις οδήγησαν τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα να αναστείλουν τις περισσότερες δράσεις τους στο Νταρφούρ το 2006.

2005

Νίγηρας, ένας λιμός και μια διατροφική επανάσταση

"Μερικές φορές έκλαιγα όταν έβλεπα όλα αυτά τα μικρά παιδιά που έρχονταν σε άθλια κατάσταση, μόνο δέρμα και κόκαλα. Η εμπειρία μου ως παιδιάτρου δεν με είχε προετοιμάσει να αντιμετωπίσω τους θανάτους τόσων πολλών παιδιών."
— July Menschink, γιατρός των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στον Νίγηρα, 2005
Νίγηρας, 2005
Νίγηρας, 2005 — © Stuart Franklin / Magnum Photos

Ο Νίγηρας επλήγη από μια ιδιαίτερα σοβαρή επισιτιστική κρίση, η οποία είχε ως αποτέλεσμα πρωτοφανή ποσοστά υποσιτισμού. Ανταποκρινόμενοι σε αυτό, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα χρησιμοποίησαν για πρώτη φορά σε μεγάλη κλίμακα το Plumpy’nut, ένα έτοιμο προς χρήση θεραπευτικό διατροφικό σκεύασμα που αποτελείται από λάδι, γάλα, ζάχαρη, βιταμίνες, μέταλλα και φιστίκια. Αποδείχθηκε επαναστατικό. Τα ποσοστά ανάρρωσης ήταν θεαματικά και τον Αύγουστο αυτή η θεραπεία αποτέλεσε εθνικό πρωτόκολλο.

2010

Αϊτή, μια επείγουσα κρίση ακραίων διαστάσεων

"Δεν έφυγα καθόλου από το νοσοκομείο τις πρώτες πέντε μέρες. Σταδιακά, η Αϊτή δεν θα εμφανίζεται πλέον καθημερινά στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, αλλά οι ανάγκες αυτής της κοινότητας, των ανθρώπων που έχουν χάσει τα πάντα, θα κάνουν μήνες να καλυφθούν, ίσως και χρόνια."
— Paul McMaster, χειρουργός των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Αϊτή, 2010
Αϊτή, 2010
Αϊτή, 2010 — © Paolo Pellegrin / Magnum Photos

Παλεύοντας ήδη με τη φτώχεια και ένα αδύναμο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, η Αϊτή, στις 12 Ιανουαρίου, επλήγη από έναν σεισμό μεγέθους 7,0 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, οι οποίοι εργάζονταν στο νησί για αρκετά χρόνια, άρχισαν να περιθάλπουν τραυματίες από τις πρώτες ώρες μετά την καταστροφή. Ομάδες μας άρχισαν να ανακατασκευάζουν ιατρικές δομές και να αποκαθιστούν την πρόσβαση σε νερό. Τους επόμενους μήνες, η επείγουσα παρέμβαση επικεντρώθηκε στην καταπολέμηση της επιδημίας χολέρας που μάστιζε ολόκληρη τη χώρα. Με περισσότερους από 350.000 ανθρώπους να έχουν λάβει περίθαλψη μέσα σε 10 μήνες, η παρέμβαση στην Αϊτή αποτέλεσε τη μεγαλύτερη επείγουσα παρέμβαση στην ιστορία των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.

2011

Συρία, υπόγεια νοσοκομεία των Γιατρών Χωρίς Σύνορα

"Το πρώτο πράγμα που μου έκανε εντύπωση ήταν ο αριθμός των πολιτών που σκοτώθηκαν. Δεν ήταν απλώς παράπλευρες απώλειες – είχαν γίνει στόχος σκοπευτών του συριακού στρατού."
— Jérôme Sessini, φωτογράφος Magnum Photos στη Συρία, 2012
Συρία, 2012
Συρία, 2012 — © Jérôme Sessini / Magnum Photos

Με φόντο την Αραβική Άνοιξη, η Συρία βίωσε πρωτοφανείς μαζικές διαδηλώσεις τον Μάρτιο, τις οποίες το καθεστώς του προέδρου Bashar al-Assad χρησιμοποίησε βία για να καταπνίξει. Οι γιατροί που προσπάθησαν να φροντίσουν τους τραυματίες δέχθηκαν αντίποινα. Δίκτυα επαγγελματιών υγείας οργανώθηκαν μυστικά, αλλά συχνά δεν διέθεταν προμήθειες και εξοπλισμό. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα λειτουργούσαν χωρίς επίσημη άδεια και παρείχαν βασικά φάρμακα σε τοπικούς παρόχους υγείας πριν ανοίξουν τρία νοσοκομεία στη βόρεια Συρία.

2014

Έμπολα, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα στην πρώτη γραμμή

"Δεν μπορώ να κάνω στην άκρη και να βλέπω τους ανθρώπους μου να πεθαίνουν. Αλλά εγώ, μαζί με τους συναδέλφους μου εδώ, δεν μπορώ να πολεμήσω τον Έμπολα μόνος μου. Εάν η διεθνής κοινότητα δεν λάβει δράση, θα αφανιστούμε."
— Jackson Naimah, ιατρικός βοηθός των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Λιβερία, 2014

Τον Μάρτιο, μια επιδημία Έμπολα ξέσπασε στη Δυτική Αφρική. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα ανταποκρίθηκαν γρήγορα στη Γουινέα, τη Λιβερία και τη Σιέρα Λεόνε, δημιουργώντας κέντρα θεραπείας ειδικά για την καταπολέμηση του ιού. Η έλλειψη εμβολίου και διαθέσιμων θεραπειών είχε ως αποτέλεσμα πολύ υψηλά ποσοστά θνησιμότητας. Αντιμετωπίζοντας το πιο θανατηφόρο ξέσπασμα Έμπολα στην ιστορία, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα κατέκριναν την αδράνεια της διεθνούς κοινότητας. Όταν η επιδημία έληξε τον Ιανουάριο του 2016, περισσότεροι από 11.000 άνθρωποι είχαν πεθάνει.

2015

Σώζοντας ζωές στη Μεσόγειο

"Είναι αδύνατο να βλέπεις τους ανθρώπους σαν αριθμούς – ή ακόμη και ως μετανάστες ή πρόσφυγες – αφού βιώσεις μια διάσωση. Είναι ανθρώπινα όντα με σάρκα, οστά και καρδιά. Δεν υπάρχει το “οι άλλοι” – υπάρχει μόνο το “εμείς”."
— Lindis Hurum, συντονίστρια προγράμματος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στο Bourbon Argos, 2015
Μεσόγειος, 2015
Μεσόγειος, 2015 — © Paolo Pellegrin / Magnum Photos

Μετά το κλείσιμο της μεταναστευτικής οδού των Βαλκανίων, για τους αιτούντες άσυλο η Μεσόγειος Θάλασσα αποτελούσε έναν από τους τελευταίους τρόπους να φτάσουν στην Ευρώπη. Καθώς τα ευρωπαϊκά κράτη δεν δεσμεύονταν να σώσουν ζωές στη θάλασσα και ο αριθμός των θανάτων αυξάνονταν σταθερά, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα αποφάσισαν τον Απρίλιο να ξεκινήσουν επιχειρήσεις έρευνας, διάσωσης και να παρέχουν ιατρική βοήθεια στη Μεσόγειο. Για περισσότερο από έξι χρόνια, επτά σκάφη επανδρωμένα με ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, σε συνεργασία με άλλους οργανισμούς, έχουν διασώσει και βοηθήσει περισσότερους από 81.000 ανθρώπους.

2017

Μοσούλη, στην πρώτη γραμμή

"Ο θόρυβος από τις εκρήξεις ήταν εκκωφαντικός. Οι συνεχείς πυροβολισμοί προκαλούσαν τρόμο. Θέλαμε να είμαστε κοντά στην πρώτη γραμμή, ώστε να μπορούμε να σταθεροποιούμε τους τραυματίες και να αυξάνουμε τις πιθανότητες επιβίωσής τους."
— Trish Newport, συντονίστρια προγράμματος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Μοσούλη, 2017
Ιράκ, 2017
Ιράκ, 2017 — © Lorenzo Meloni / Magnum Photos

Ένοπλες ομάδες του Ισλαμικού Κράτους είχαν καταλάβει τη Μοσούλη για σχεδόν τρία χρόνια, όταν ο ιρακινός στρατός ξεκίνησε την επίθεση για να ανακαταλάβει την πόλη, τον Οκτώβριο του 2016. Καθώς οι κάτοικοι προσπαθούσαν να διαφύγουν στους καταυλισμούς που δημιουργήθηκαν για τους εκτοπισμένους, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα άνοιξαν ένα νοσοκομείο και σημεία παροχής ιατρικής βοήθειας κοντά στην πρώτη γραμμή. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα ήταν η μόνη οργάνωση που εργαζόταν στο δυτικό τμήμα της πόλης. Κάτω από συνεχή πυρά, οι ομάδες περιέθαλπαν τραυματίες πολέμου και ασθενείς σε εξαιρετικά σοβαρή κατάσταση.

2017

Μπανγκλαντές, πρόσφυγες Ροχίνγκια, ο αγώνας για επιβίωση

"Ο καταυλισμός αποτελεί ωρολογιακή βόμβα που μπορεί να οδηγήσει σε υγειονομική κρίση. Και μέσα στη λάσπη και την απελπισία, είναι δύσκολο να αναγνωρίσουμε ότι οι άνθρωποι που ζουν εκεί είναι οι τυχεροί – αυτοί που διέφυγαν."
— Joanne Liu, πρώην διεθνής πρόεδρος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, 2017
Μπανγκλαντές, 2017
Μπανγκλαντές, 2017 — © Moises Saman / Magnum Photos

Τον Αύγουστο, επιθέσεις μαχητών στις κυβερνητικές δυνάμεις, στην πολιτεία Rakhine της Μιανμάρ, οδήγησαν σε κύμα μαζικών αντιποίνων εναντίον της κοινότητας Ροχίνγκια. Οι βιαιοπραγίες οδήγησαν περισσότερους από 660.000 ανθρώπους να καταφύγουν στο Μπανγκλαντές. Οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα άρχισαν να παρέχουν βοήθεια στους τεράστιους, υπερπλήρεις καταυλισμούς. Μετά τη συλλογή μαρτυριών, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα δημοσίευσαν μια έκθεση η οποία ανέφερε ότι τουλάχιστον 6.700 Ροχίνγκια είχαν πεθάνει, ως αποτέλεσμα της βίας στην πολιτεία Rakhine, μέσα σε ένα μήνα.

2020

Πανδημία COVID-19, προσαρμογή και δράσεις αλληλεγγύης

"Σε περιόδους παγκόσμιας κρίσης, η αλληλεγγύη δεν είναι δεδομένη. Αλλά αν δεν κινητοποιηθούμε μαζί, αυτή η πανδημία θα έχει κι άλλο τίμημα εκτός από ανθρώπινες ζωές – θα μας κάνει να χάσουμε την ανθρωπιά μας."
— Monica Rull, ιατρική διευθύντρια των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, 2020
Ελλάδα, 2020
Ελλάδα, 2020 — © Enri Canaj / Magnum Photos

Στις 11 Μαρτίου, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε την έξαρση της COVID-19 παγκόσμια πανδημία. Τα επιβεβαιωμένα περιστατικά πολλαπλασιάστηκαν σε όλο τον κόσμο. Η ζωή δεν ήταν πια όπως την ξέραμε σε πολλές περιοχές του κόσμου. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα αναδιοργάνωσαν τις δραστηριότητές τους σε όλα τα διεθνή προγράμματά τους και επέκτειναν τις δράσεις τους για την υποστήριξη των επιβαρυμένων συστημάτων υγείας. Επικεντρώθηκαν στην υποστήριξη των πιο ευάλωτων κοινοτήτων, διασφαλίζοντας παράλληλα τη συνέχεια της ιατρικής φροντίδας των ασθενών τους και την προστασία των εργαζομένων στον τομέα της υγείας.

1976 1980 1984 1991 1994 1995 1999 2003 2005 2010 2011 2014 2015 2017 2020

ΤΑ ΠΙΟ ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΦΩΤΟΡΕΠΟΡΤΑΖ